Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) yayımlamış olduğu “Küresel Yenilenebilir Enerji Görünümü Raporu”nda enerji dönüşümünün bölgelere göre analizlerine de yer verdi.
Türkiye’yi de içine alan “Asya’nın Kalanı” başlıklı analizde 16 ülkenin verileri değerlendirdi. Rapora göre, 2017 itibari ile kıtanın yüzde 75’ten fazlası elektriğe ulaşabiliyorken, 178 milyon insan ise hala elektriğe ulaşamıyor.
Yıllık ortalama yüzde 0,7’lik, yani 2 milyon 602 bin nüfus artışı yaşanan Asya Kıtası, küresel nüfusun yüzde 28’ini oluşturuyor.
Asya kıtasında kişi başı Gayrisafi Yurtiçi Hasıla ortalaması 10,9 bin dolar ile küresel ortalamanın çok altında. Yıllık birleşik büyüme oranının ise 2050 yılında yüzde 4,9 artış göstermesi bekleniyor.
Bölgede kullanılmayan yenilenebilir enerji potansiyeli mevcut
Petrol ve doğal gazda Batı ve Güney Asya ülkeleri net ithalatçı iken, Orta Asya ülkelerinin ise net ihracatçı olduğu bilgisi verilen analize göre, bu bölgede kullanılmayan büyük bir yenilenebilir enerji potansiyeli bulunuyor.
2050 yılı için planlanan enerji senaryolarına göre, bu bölgedeki yenilenebilir enerjinin küresel pazarda yüzde 23’lük bir paya sahip olması bekleniyor.
Enerji yoğun endüstriler olan demir ve çelikte küresel talebin yüzde 14’ünü, demir dışı metaller ve metalik olmayan minerallerin ise yaklaşık yüzde 9’luk kısmını karşılayan bu bölgede, özellikle Pakistan ve Hindistan’da 2050 yılına kadar karbonsuzlaştırma çabalarının artırılması gerektiği belirtiliyor.
2018 yılı verilerine göre bu bölgede enerji sektörü kaynaklı emisyonlar 3,8 Gigaton (Gt) ile küresel emisyonların yüzde 11’ine neden oluyor. 2050 yılında ise bu değerin 7,2 Gt’ye yükselmesi bekleniyor.
Dünyanın en zehirli havasına sahip 18 şehir bu bölgede
Dünyanın en zehirli havasına sahip olan ve gezegendeki en kirli 20 şehirden 18’inin yer aldığı Güney Asya’da bu durum ciddi sağlık sorunlarına neden oluyor. Dünyadaki en kirli havaya sahip şehirlerin 15’i Hindistan’da, ikisi Pakistan’da, biri ise Bangladeş’te bulunuyor
Güneş enerjisi fiyatları G20 ülkeleri ortalamasının altında
Kıtadaki karasal rüzgâr enerjisinden elde edilen elektrik fiyatları 0,05 dolar/KWh ile G20 ülkeleri ile benzer bir değere sahipken, fotovoltaik (FV) güneş ise 0,096 dolar/KWh ile G20 ortalamasının altında.
Hindistan’da güneş enerjisi santralleri termik santraller ile rekabet ediyor. Ülkede kömür 0,068 dolar/KWh, doğal gaz ise 0,093 dolar/KWh’lik fiyatlara sahip.
Paris Anlaşması kapsamında sunulan Ulusal Katkı Beyanları’ndaki (Nationally Determined Contribution, NDC) mevcut planlara göre, bölgede 2050 yılında 35 GW biyoenerji, 185 GW hidroelektrik, 733 GW FV güneş ve 404 GW rüzgâr enerjisi kapasitesine ulaşmak mümkün.
IRENA’nın oluşturmuş olduğu “Dönüşen Enerji Senaryosu”na göre bu değerler artırılabilir. 2050 yılında biyoenerjide 55, hidroelektrikte 240, FV güneşte 1072 ve rüzgârda ise 541 GW’a kapasiteye ulaşılabilir.
Planlanan senaryolara göre 2050 yılında, yenilenebilir enerji alanındaki tedarikin yüzde 22’si bu bölgeden sağlanabilecekken, IRENA’nın planlarına göre bu oran yüzde 58’lere çıkarılabilir.
Yine mevcut planlara göre 2050’deki yenilenebilir enerji tüketimi yüzde 21, enerji üretimi ise yüzde 51 olarak tahmin edilirken. IRENA’ya göre bu değerler sırasıyla yüzde 59 ve yüzde 81’e ulaşabilir.
Raporda yer alan verilere göre 2050 yılında, nihai enerji tüketiminde elektriğin payına dair tahminler ise şu şekilde; son kullanıcı tüketimi yüzde 47, endüstri yüzde 32, ulaşım yüzde 9, binalar ise yüzde 53.
Analize göre enerji sistem yatırımları için belirlenebilecek ortalama yıllık yatırım hedefleri 2050 yılında; toplam enerji için 151 milyar dolar, yenilenebilir enerji için 84 milyar dolar, yenilenebilir olmayan enerji için 16 milyar dolar, enerji şebekesi ve şebeke esnekliği için ise 52 milyar dolara ulaşabilir.
Sanayi, ulaşım ve binalar için gerçekleştirilecek yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği yatırımlarında ise 2050 yılında sırasıyla ortalama; 33, 70 ve 114 milyar dolar/yıl değerlerine ulaşılabilir.
Analize göre, 2050 yılında biyoyakıt tedarikinde yıllık ortalama 12, yenilenebilir hidrojende ise 3 milyar dolar yatırım seviyelerine ulaşılabilir.
Rapora dâhil edilen ülkeler: Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgız Cumhuriyeti, Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan, Afganistan, Bangladeş, Butan, Hindistan, Maldivler, Nepal, Pakista, Sri Lanka
