Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) resmi internet sitesinde yaptığı açıklamada, pandemi sürecinin yenilenebilir enerji üzerindeki etkisini değerlendirdi.
IEA’ye göre, salgın nedeni ile bu yıl daha az yenilenebilir enerji tesisi inşa edilecek. Ancak, destekleyici hükümet politikalarının devam etmesi durumunda büyümenin 2021 yılında yeniden başlaması bekleniyor.
Yenilenebilir enerji kaynakları, koronavirüs pandemisinin neden olduğu aksaklıklara ve değişikliklere rağmen, birçok piyasada etkileyici bir direnç gösterdi. Ancak IEA’nın “Yenilenebilir Enerji Pazarı Güncelleme Raporu”na göre, küresel olarak bu yıl 167 GW’lık bir kapasite artışı olacak. Bu değer 2019 yılına kıyasla yüzde 13’lük bir azalma anlamına geliyor.
Küresel kapasite yüzde 6 büyüdü
Yenilenebilir enerji alanında yaşanan bu düşüş; tedarik zinciri kesintileri, pandemi nedeni ile alınan önlemler ve sosyal izolasyondan kaynaklanıyor. Yeni tesislerin kurulmasında yaşanan yavaşlamaya rağmen, küresel kapasite yüzde 6 büyüdü.
Şu anda Çin’de iki mega hidroelektrik projesinin kısmi olarak devreye girmesi ile birlikte, gelecek yıl yenilenebilir enerji kapasite artışının 2019 yılı seviyelerine ulaşacağı tahmin ediliyor. Ancak 2020 ve 2021’deki toplam büyümenin, IEA’nın koronavirüs salgını öncesinde tahmin ettiğinden yüzde 10 daha az olması bekleniyor.
Avrupa’da geçen yıl yaşanan olağanüstü büyümenin ardından, bu yıl 2019’a göre üçte bir oranında bir azalma bekleniyor.
IEA Başkanı Fatih Birol, “Şu anda ülkeler yeni rüzgâr türbinleri ve güneş enerjisi santralleri inşa etmeye devam ediyor, ancak çok daha yavaş. Pandemiden önce bile, dünyanın enerji ve iklim hedeflerine ulaşması için yenilenebilir enerji dağıtımını önemli ölçüde hızlandırması gerekiyordu. Günümüzün olağanüstü sağlık ve ekonomik zorluklarının ortasında, hükümetler krizden güvenli ve sürdürülebilir bir yolda çıkmamızı sağlamak için temiz enerji dönüşümünü hızlandırma görevlerini göz ardı etmemeli.” dedi.
“Güneş, yenilenebilir enerji büyümesinde yüzde 50’den fazla paya sahip”
IEA’ya göre, fotovoltaik (FV) güneş 2020 ve 2021’de yenilenebilir enerjide ön görülen büyümenin yarısından fazlasını oluşturuyor. Ancak 2019’da 110 GW olan kapasite artışı, 2020’de 90 GW’a düşüyor.
Büyük ölçekli güneş projelerinin 2021 yılında tekrardan canlanması bekleniyor, ancak pandemi nedeni ile yaşanan durgunluktan dolayı bu değerlerin 2019 seviyelerini geçmesi beklenmiyor.
Rüzgârda durum ne olacak?
Covid-19 krizi nedeni ile karasal rüzgâr projelerinin devreye alınmasında gecikmeler yaşansa da bu durumun 2021’de telafi edilmesi bekleniyor. Ancak bu yıl finanse edilecek ve gelecek yıl faaliyete geçmesi planlanan projeler üzerinde belirsizlik ise hala devam ediyor.
Açık deniz rüzgâr santrallerinin kurulum süresinin uzun olması nedeni ile pandeminin bu santraller üzerindeki etkisinin 2020 ve 2021 yılları ile sınırlı kalması bekleniyor.
Teşvik paketleri ile tablo tersine çevrilebilir
Yenilenebilir enerji kaynaklarının bu yılın başında hâlihazırda çeşitli pazarlarda finansman, politika belirsizliği ve şebeke entegrasyonu açısından zorluklarla karşı karşıya olduğu bilgisini veren IEA’ya göre, salgın nedeni ile bu endişeler artıyor. Ancak hükümetlerin, ekonomilerini canlandırmak için yenilenebilir enerji teşvik paketlerini desteklemesi ile bu tablo tersine çevrilebilir.
Bu teşvik paketlerinde öncelikli olarak daha verimli, esnek ve emisyonların azaltılmasına yardımcı enerji sistemleri kullanılırken, istihdam ve ekonomik faaliyet yaratmak için erken fırsatlar sunan sektörlerin tercih edilmesi öneriliyor.
IEA’ya göre bu durum hem yenilenebilir enerjiyi hem de enerji verimliliğini aynı anda destekleyecek binalara ve ulaştırmaya odaklanmayı gerektiriyor.
“Başarılı bir enerji dönüşümü için pek çok sektör karbondan arındırılmalı”
Son 20 yılda teknoloji ve politika yenilikleri sayesinde yenilenebilir enerjide yaşanan büyüme ve maliyetlerdeki azalmanın küresel enerji piyasaları için büyük bir başarı öyküsü olduğunu ifade eden Birol,
“Devam eden maliyet düşüşleri, yenilenebilir enerjiyi COVID-19 nedeni ile yaşanan belirsizlikten korumak için yeterli olmayacaktır. Önümüzdeki aylarda ve yıllarda yatırımcının güvenini sağlamak için doğru teşvik paketleri ve politika stratejileri kritik öneme sahip.” açıklamasında bulundu.
IEA’ya göre pandeminin yenilenebilir enerji üzerindeki etkisi elektrik sektörünün çok daha ötesine uzanıyor. Başarılı bir temiz enerji dönüşümü için, ulaşım ve binaların ısıtılması dâhil, pek çok alanın karbondan arındırılması gerekiyor.
2020’de yenilenebilir enerjinin ısıtmadaki payının düşeceğini dile getiren IEA’ya göre, petrol ve gaz fiyatlarında yaşanan düşüş, yenilenebilir yakıtların ve ısıtma sağlayan teknolojilerin maliyet rekabetçiliğini zedeliyor.
IEA’ya göre fosil yakıtlı ısıtmadan yenilenebilir veya elektrik alternatiflerine geçmek için planlanan birçok yatırım, hükümetler daha güçlü politika desteği sunmadıkça ertelenecek veya iptal edilecek.