Çin Başbakanı Li Keqiang, bugün Ulusal Halk Kongresi’nin yıllık oturumunda yaptığı konuşmada, 14. Ulusal Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Planı’nın temel unsurlarını sundu.
Başbakan Li konuşmasında sera gazı üretimi için bir sınırlamaya değinmedi. Ancak, iklim ve enerji ile ilgili birkaç hedefi vurguladı.
Çin 2021-2025 yılları arasında enerji yoğunluğunu yüzde 13,5, karbon yoğunluğunu yüzde 18 azaltmayı, orman örtüsünü de yüzde 24,1’e çıkarmayı hedeflediğini belirtti.
Önceki planlardan farklı olarak, 14. beş yıllık dönem için açık bir Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) büyüme hedefi belirlenmezken, bunun yerine büyüme hedefinin yıllık bazda belirleneceği açıklandı.
Çin, 2021 yılı için büyüme hedefinin en az yüzde 6 olacağını bildirdi
Taslak 14. beş yıllık kalkınma planı, Çin Ulusal Halk Kongresi Üyeleri tarafından gözden geçirilecek ve 11 Mart’taki kongre oturumunun sonunda onaylanacak. 14. planın tam metni ise onaylandıktan sonra kamuoyuna açıklanacak.
Açıklamada, fosil olmayan yakıtların payına ilişkin bir hedef yer almadı, ancak onaylanan 14. beş yıllık kalkınma planının tam metninin 12 Mart’ta erişilebilir olmasıyla açıklığa kavuşması bekleniyor.
Aralık 2020’de sanal olarak gerçekleştirilen İklim Zirvesi’nde Başkan Xi, fosil olmayan yakıtların payını 2030’a kadar yaklaşık yüzde 25’e çıkarmayı taahhüt etmişti (hedef önceden yüzde 20 idi). Uzmanlar, yeni taahhüdün 14. beş yıllık kalkınma planına yansıtılmasını bekliyor.
Bir önceki beş yıllık kalkınma planı ile 2021-2025 planı karşılaştırması şu şekilde:
Çin, küresel emisyonların yüzde 26’sını üretiyor. Uzmanlar, 14. kalkınma planında özetlenen ekonomik ve enerji dönüşümü stratejisinin, önümüzdeki beş yıl ve sonrasında Çin’in emisyon yörüngesini büyük ölçüde şekillendireceğini belirtiyor.
“Şimdi önemli olan temiz enerjiye hızlı bir geçiş görüp görmeyeceğimiz”
ClientEarth Çin Baş Temsilcisi Dimitri de Boer, konu ile ilgili yaptığı değerlendirmede, “GSYİH büyümesi için beş yıllık bir hedefin yokluğunda, 2025 için üst düzey iklim hedeflerini yorumlamak zor. Başbakan Li Keqiang, Çin’in iklim değişikliği konusunda güçlü bir şekilde hareket edeceğini açıkladığında oda alkışladı, bu da etrafında fikir birliği olduğunu gösteriyor. Şimdi önemli olan temiz enerjiye hızlı bir geçiş görüp görmeyeceğimizdir. 2020’de birçok yeni kömür santrali onaylandığı için, enerji yetkilileri dönüşümü ciddiye almamakla eleştirildi. Bu projelerin çoğunun yine de iptal edileceğini umuyoruz.” dedi.
Greenpeace Doğu Asya Politika Danışmanı Li Shuo’ya göre de, “Beş yıllık plan, büyük ekonomik ve jeopolitik belirsizliklerin ortasında kararsız bir iklim sinyali gönderiyor. Çin’in beş yıllık planlarındaki gereğinden az taahhüt etme ve fazlasını uygulama alışkanlığı göz önüne alındığında, bu hedeflerin daha fazla emisyon artışındaki artışını sınırlandıracağını umuyoruz. Ancak sanayi kesimi, mütevazı karbon yoğunluğu hedefini, işleri her zamanki gibi devam ettirmek için bir bahane olarak kullanacaktır. ”
“Emisyonların 2025’ten önce zirve yapması gerekli”
İklim kriziyle mücadele etmek için Çin’in emisyon artışını çok daha yavaş bir seviyeye getirmesi ve önümüzdeki beş yıllık dönemin başlarında emisyon eğrisini düzleştirmesi gerektiğine vurgu yapan Shuo,
“Emisyonların 2025’ten önce zirve yapması sadece mümkün değil aynı zamanda gereklidir. Emisyonları giderek daha fazla frenlemek, Çin’in ekonomik dönüşümü için iyidir ve Çin’in küresel imajına yardımcı olacaktır.
Bu beş yıllık hedeflerin ötesinde yapılacak çok şey var. Çin’in kömür santrali inşaatı patlamasının hâlâ sonu görünmüyor. Çelik, çimento ve alüminyum sektörlerindeki hızlı ivme, Çin’in COVID sonrası iyileşme dönemini yeşil hale getirmek için çok daha iyisini yapması gerektiğini gösteriyor. Pekin, kömür inşaatı patlamasını kontrol altına alıp COVID sonrası iyileşmesini yeşil hale getirene kadar, Çin karbonsuzlaşma yoluna geri dönmeyecek.” ifadelerini kullandı.
