Londra merkezli düşünce kuruluşu Ember, Türkiye’nin 2021 Elektrik Görünümü Raporunu yayınladı. Rapora göre, Uluslararası kömür fiyatlarındaki artış ile ithal kömür santrallerindeki üretimi düşürmesi sebebiyle Türkiye’de kömürden elektrik üretimi son 3 yıldır düşüşte.
Özellikle uluslararası kömür fiyatlarındaki artışın ithal kömür santrallerindeki üretimi düşürmesi bunda etkili olurken, kömürden elektrik üretimi 3 yıl arka arkaya düşüş göstermiş oldu. 2021 yılında 2018’e kıyasla kömürden elektrik üretimi yüzde 8 daha düşük olarak gerçekleşti.
Rapora göre, toplam yenilenebilir enerji üretimi son 10 yılda ikiye katlanmış olsa da, 2011’den bugüne yenilenebilir enerjideki artış (58 TWh) elektrik tüketimindeki artışın (95 TWh) gerisinde kaldı. Elektrik tüketimi ile yenilenebilir enerji arasındaki farkın büyük kısmı ithal kömür santrallerinin üretimi ile karşılandı.
Öte yandan kuraklık nedeniyle azalan hidroelektrik üretiminin doğal gaz santralleri ile karşılanması, birim elektrik üretimi başına oluşan karbon emisyonlarının 2021 yılında düşmesine engel oldu. Türkiye’de elektrik üretimi sektöründe birim başına düşen karbon emisyonları en az 30 yıldır kayda değer bir iyileşme göstermezken, Türkiye’nin karbon yoğunluğu yüksek ülkelerin gerisinde kaldığı da görüldü.
Yenilenebilir enerji yükselişini sürdürüyor
Rapora göre, hidroelektrik harici yenilenebilir enerji kaynakları 2017’den bugüne ikiye katlandı ve 2021 yılı itibarıyla ilk kez hidroelektrik üretimini geride bıraktı.
Bunda artan kuraklığın yanı sıra özellikle rüzgâr ve güneş enerjisindeki artışın payı görülürken, 2021 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 25 artış gösteren rüzgâr ve güneşten elektrik üretimi, 44,6 TWh ile toplam elektrik üretiminde payını yüzde 13,6’ya ulaştırdı.
Çalışmanın yazarı Ufuk Alparslan konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, Türkiye’de 2018 yılının kömürün pik yılı olduğunu ifade ederken, son yıllarda rüzgâr ve güneşte yaşanan artışın artan elektrik talebini karşılamada yeterli olmadığını belirtti. Aradaki farkın kömürle karşılanmasının enerji ithalatını artırıp, temiz enerji konusunda geride kalmamıza yol açtığını söyleyen Alparslan, “Hâlbuki rüzgâr ve güneş enerjisi ithal kömürden daha ekonomik hale geldi. Şimdi yenilenebilir enerji yatırımlarını daha da hızlandırıp kömüre veda etmeli ve sıramızı geri almalıyız.” dedi.
