Global Energy Monitor (Küresel Enerji Takipçisi, GEM) küresel doğal gaz boru hatlarına yönelik yeni raporunu yayınladı. Rapora göre, küresel doğal gaz projeleri, 485,8 milyar ABD doları tutarında büyük bir atıl varlık riskini temsil ediyor. Doğal gaz projelerinin başını ABD, Avustralya, Çin, Hindistan ve Brezilya çekerken, bu ülkeler 2022 yılında on binlerce kilometre uzunluğunda boru hattını hayata geçirmeye yönelik planlarını sürdürüyorlar.
Türkiye’de planlama aşamasında 734 km’lik boru hattı projesi bulunuyor
Raporda 159 ülkenin inşaat aşamasında, planlanan ve iptal edilen doğal gaz boru projelerinin özetlendiği bir tablo da sunuluyor. Buna göre Türkiye, küresel ölçekte geliştirilen boru hattı sıralamasında 32. sırada yer alıyor. Günümüzde işletmede 10.209 km uzunluğundaki boru hattı bulunan Türkiye’de, planlama aşamasında 734 km’lik boru hattı projesi yer alıyor. Türkiye’nin inşaat aşamasına geçmiş boru hattı bulunmuyor ve 4113 km’lik boru hattı projesi iptal edilmiş durumda.
Boru hattı planlarındaki artış, Uluslararası Enerji Ajansı’nın (International Energy Agency, IEA) doğal gaz tüketiminin önümüzdeki birkaç yıl içinde zirveye ulaşması ve sonrasında fosil yakıttan hızla yenilenebilir enerjiye geçişe yönelik uyarılarına rağmen gerçekleşiyor. GEM tarafından yürütülen araştırma, 2021’de dünyanın bazı bölgelerinde yaşanan iptal ve gecikmelerin, başka yerlerde, özellikle Asya’da, yaşanan hızlı gelişmelerle dengelendiğini ve bu tehlikeli durumun, IEA’nın 1,5ºC ile net sıfır emisyon senaryosu ile uyumlu olmadığını ortaya koyuyor.
Raporda yer alan verilere göre, küresel ölçekte 70.900 kilometre uzunluğunda boru hattı inşa ediliyor. Buna ek olarak inşaat aşamasına geçmemiş 122.500 km’lik boru hattı proje aşamasında bulunuyor. Bu projelerin toplamının 485,8 milyar dolar değerinde sermaye harcaması oluşturduğu tahmin ediliyor.
Rapor, geçtiğimiz yıl işletmeye alınan boru hattı projelerinin 1996’dan bu yana en düşük seviyesinde gerçekleştiğine dikkat çekerken, bu düşüşün küresel salgının yol açtığı ekonomik ve lojistik kaostan kaynaklandığı ifade ediliyor. Ancak 2022’de işletmeye alınması planlanan projelerle küresel doğal gaz ağı, büyük ölçekli ve hızlı bir genişlemeye hazırlanıyor.
Çin, doğal gaz projelerinde başı çekiyor
Çin doğal gaz projelerinde öncü olurken, 26.300 km uzunluğunda doğal gaz iletim boru hattının inşası devam ediyor. Bunun yanı sıra ülkenin, inşaat aşamasına geçmemiş ve proje aşamasında bulunun 29.800 km’lik boru hattı planı bulunuyor. İnşa halinde ve proje aşamasındaki boru hatlarının âtıl varlık riski 89,1 milyar doları buluyor.
Hindistan, küresel ölçekte doğal gaz boru hattı geliştiren ülkeler arasında ikinci sırayı alırken, Avustralya’da doğal gaz merkezli ekonomik kalkınma planını sürdürmeye devam ediyor.
Rapor’a göre ABD’de, 2020 ile 2021 yılları arasında tepkiler ve yasal çerçeve değişikliği sebebiyle pek çok yüksek profilli boru hattı projesi iptal edilirken, şu anda ABD’de yaklaşık 47,6 milyar dolar değerinde botu hattının geliştirme aşamasında ve ABD’nin 2022 yılında dünyanın lider doğal gaz ithalatçısı olması öngörülüyor.
Konuya ilişkin değerlendirme yapan GEM araştırmacısı Baird Langenbrunner, “2021’de doğal gaz boru hatları geliştirmede yaşanan durağanlık, ne yazık ki, doğal gazın iklim krizine yaptığı katkının kabulünden ziyade salgın ile ilgiliydi. Geleceğe baktığımızda, planlama aşamasındaki yaklaşık yarım trilyon dolarlık doğal gaz boru hattı projesi, dünya yenilenebilir kaynaklara geçtiğinde âtıl varlık haline geleceğinden, ekonomik olarak hiçbir anlam ifade etmiyor.” diyor