Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) tarafından yayınlanan Dünya Enerji Geçişleri Görünümü (WETO) 2023’ün ilk cildi, 1,5 °C iklim hedefine dönmek için yolu belirliyor. Rapor, fiziksel altyapı, politika ve yönetmelikler tarafından sağlanan ve kurumsal ve iş gücü yeteneklerinin altını çizerken, yenilenebilir enerji dağıtımında artan küresel politikalar için çağrıda bulunuyor.
Rapora göre, 2022’de 300 GW’lık küresel yenilenebilir kapasitede rekor eklemelerle başta enerji sektöründe olmak üzere bazı ilerlemeler kaydedildi. Ancak rapor, elde edilen ile gereken arasındaki farkın büyümeye devam ettiğini belirtirken, bunun için daha iddialı yenilenebilir enerji hedeflerine olan ihtiyaca dikkat çekiyor. Buna göre dünya, 2030 yılına kadar yılda ortalama 1.000 GW yenilenebilir enerji kapasitesi eklemeli ve son kullanım sektörlerinde yenilenebilir enerji kaynaklarının doğrudan kullanımını önemli ölçüde artırmalıdır.
Yenilenebilir enerji ağırlıklı bir sistemi mümkün kılan unsurlara odaklanmak, enerji geçişinde ilerlemeyi engelleyen yapısal engellerin ele alınmasına yardımcı olabilir. Rapor 1,5 °C yolunu tekrar rayına oturtmanın aşağıdaki engelleri ele almayı gerektirdiğini belirliyor:
- Fiziki altyapı eksikliği,
- Kolaylaştırıcı politika ve düzenlemelerin olmaması,
- Becerilerde ve kurumsal kapasitede uyumsuzluklar.
IRENA’nın Genel Direktörü Francesco La Camera, çözümün merkezine yenilenebilir enerjiyi koyan bilime dayalı yolu izlemek gerektiğini vurgulayarak, “Enerji geçişi, daha adil ve kapsayıcı bir dünyayı teşvik etmek için stratejik bir araç haline gelmelidir. COP28 ve Global Stok Değerlendirmesi, yalnızca 1,5 °C’lik bir patikadan sapmamızı doğrulamakla kalmamalı, aynı zamanda bizi tekrar doğru yola yönlendirmek için stratejik bir plan sağlamalıdır.” açıklamasını yapıyor.
Küresel hidrojen üretiminin yüzde 94’ü 2050’de yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilecek
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın (IRENA) küresel sıcaklık değerlerini 1,5 derece ile sınırlandırması hedefiyle
oluşturulan 2050 senaryosuna göre, 2050’de küresel hidrojen üretiminin yüzde 94’ü yenilenebilir enerji kaynakları tarafından sağlanacak.
Rapordan derlenen bilgilere göre, hidrojenin farklı sektörlerde geliştirilmesine ilişkin politika destekleri Ekim 2022’den itibaren hızlandı.
Küresel sıcaklık artışının 1,5 °C ile sınırlandırılması için ulaşım, enerji ve üretim sektörlerinde elektrifikasyon ve enerji verimliliği önemli rol oynuyor, bu kapsamda yenilenebilir enerji, temiz hidrojen ve sürdürülebilir biyokütle çalışmalarında artış yaşanıyor.
Temiz hidrojen üretimi ve ilgili teknolojilere yönelik alt yapı çalışmalarına geçen yıl önceki yıla göre küresel ölçekte 3 kattan fazla yatırım yapıldı. Geçen yıl gerçekleştirilen yatırımlar 1,1 milyar dolara ulaşırken, 2050’de bu alana yapılacak yıllık toplam yatırımın 170 milyar dolar seviyesinde olması bekleniyor.
Karbon yoğun sektörlerde hidrojen “kilit rol” oynayacak
IRENA’nın 2050 senaryosuna göre, küresel enerji arzında 2020’de yüzde 16 olan yenilenebilir enerji payının 2050’de yüzde 77’ye çıkması bekleniyor.
Temiz hidrojen üretebilmek için büyük öneme sahip olan elektroliz üretim kapasitesi geçen yıl 0,5 GW’a ulaşırken, 2050’de bu kapasitenin toplam 5 bin 722 GW’a yükseleceği hesaplanıyor. Böylelikle, IRENA küresel sıcaklık değerlerini 1,5 °C ile sınırlandırması hedefiyle oluşturulan 2050 senaryosuna göre, 2050’de küresel hidrojen üretiminin yüzde 94’ü temiz enerji kaynakları tarafından üretilecek.
Hidrojenin özellikle karbon yoğun olarak bilinen demir, çelik gibi madenlerin üretimi ve işlenmesi gibi endüstriyel
sektörlerde kullanımının artması tavsiye ediliyor.
Hidrojen, elektrik sistemlerinde depolama avantajıyla şebeke esnekliği sağlarken, son kullanıcıların karbonsuzlaşma hedeflerine ulaşmada kilit rol oynuyor.
Rapora göre, hidrojen üretimi ve taşınması konusunda uluslararası yatırımların hızlanması bekleniyor. Yenilenebilir enerji yatırımlarında maliyetlerin düşmesi, elektroliz kapasitelerindeki gelişmelere bağlı olarak yeşil hidrojen üretiminin rekabetçi fiyatlara ulaşacağı öngörülüyor.
