Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın (IRENA) yayınladığı 2022 Yılında Yenilenebilir Enerji Üretim Maliyetleri, 2022 yılında eklenen yenilenebilir enerji kapasitesinin dünya çapında elektrik sektörünün yakıt faturasını azalttığını gösteriyor. Rapora göre, 2000 yılından bu yana eklenen yeni kapasite, 2022 yılında elektrik sektörünün yakıt faturasını en az 520 milyar doları azaltırken, OECD üyesi olmayan ülkelerde, 2022’deki yeni kapasite ilavelerinin kullanım ömrü boyunca tasarruf edilmesi bile maliyetleri 580 milyar dolara kadar azaltacaktır.
Rapor, bu doğrudan maliyet tasarruflarına ek olarak, karbon emisyonlarının ve yerel hava kirleticilerin azaltılmasının önemli ekonomik faydaları olacağına da dikkat çekiyor.
IRENA’ya göre, 1,5°C ısınma sınırı doğrultusunda geçişi hızlandırarak günümüzün enerji ve iklim krizlerine çözüm bulmada maliyet açısından rekabetçi yenilenebilir enerji kaynaklarının oynadığı kritik rolü doğruluyor. Yenilenebilir kaynaklar, ülkelerin fosil yakıtları hızlı bir şekilde azaltma ve sonunda aşamalı olarak ortadan kaldırma ve net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda neden oldukları makroekonomik hasarı sınırlama çabalarında hayati önem taşıyan temel taşları temsil ediyor.
Rapor, 2022’deki emtia ve ekipman maliyet enflasyonuun, ülkelerin 2022’de maliyetlerde belirgin biçimde farklı eğilimler yaşamasına yol açtığını gösteriyor. Bununla birlikte, küresel düzeyde, elektriğin ağırlıklı ortalama maliyeti, şebeke ölçekli güneş enerjisi için yüzde 3, karadaki rüzgâr için yüzde 5, güneş enerjisinin yoğunlaştırılması için yüzde 2, biyoenerji için yüzde 13 ve jeotermal için yüzde 22 oranında.
Çin’in 2022’de açık deniz rüzgâr dağıtımındaki payının azalması ve bir dizi büyük hidroelektrik projesindeki maliyet aşımları nedeniyle yalnızca açık deniz rüzgar ve hidroelektrik maliyetleri sırasıyla yüzde 2 ve yüzde 18 arttı.
Son 13-15 yıldır güneş ve rüzgâr enerjisinden yenilenebilir enerji üretim maliyetleri düşüyor. 2010 ile 2022 yılları arasında güneş ve rüzgâr enerjisi, finansal destek olmasa bile fosil yakıtlarla maliyet açısından rekabetçi hale geldi. Güneş enerjisinden elde edilen elektriğin küresel ağırlıklı ortalama maliyeti yüzde 89 düşüşle 0,049 ABD Doları/kWh’ye geriledi; bu, dünyadaki en ucuz fosil yakıtın neredeyse üçte birinden daha az. Kara rüzgârında ise düşüş 2022’de yüzde 69 oranında 0,033 ABD doları/kWh oldu; bu, 2022’deki en ucuz fosil yakıtla çalışan seçeneğin yarısından biraz daha az.
IRENA’nın raporu, beklenen yüksek fosil yakıt fiyatlarının, yenilenebilir enerji üretimini yeni üretimin en düşük maliyetli kaynağı haline getiren yapısal değişimi güçlendireceği, hatta mevcut fosil yakıt üreticilerini bile düşüreceği sonucuna varıyor. Buna göre, yenilenebilir enerji kaynakları tüketicileri fosil yakıt fiyatlarındaki şoklardan koruyabilir, fiziki arz eksikliklerini önleyebilir ve enerji güvenliğini artırabilir.
IRENA Genel Müdürü Francesco La Camera, “IRENA, dünya çapında devam eden emtia ve ekipman maliyet enflasyonuna rağmen maliyet rekabetçiliği hiç bu kadar yüksek olmadığından, 2022’yi yenilenebilir enerjilerin dağıtımında gerçek bir dönüm noktası olarak görüyor. Tarihsel fiyat şokundan en çok etkilenen bölgeler, büyük ölçüde son on yılda güneş ve rüzgar enerjisinin muazzam artışı sayesinde oldukça dirençliydi. Bugün, yenilenebilir enerjiye ilişkin iş durumu zorlayıcı, ancak dünyanın 1,5°C’yi 2022 seviyelerinin üç katından fazla ulaşılabilir bir seviyede tutabilmek için 2030 yılına kadar her yıl ortalama 1000 GW yenilenebilir enerji eklemesi gerekiyor. Yeni bir enerji sisteminin fosil yakıtlarda olduğu gibi aşamalı olarak gelişmesi için zaman yoktur. Bu yılın sonlarında Dubai’de düzenlenecek olan COP28’e hazırlanırken bugünkü rapor, yenilenebilir enerji kaynakları sayesinde ülkelerin hırslarını artırmak ve maliyet açısından rekabetçi bir şekilde harekete geçmek için en iyi iklim çözümüne sahip olduklarını bir kez daha gösteriyor.” açıklamasını yaptı.
