Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de gerçekleşen COP29 kapsamında düzenlenen “Enerji Dönüşümünün Adalet ve Eşitlikle Kaynaklandırılmasına İlişkin Yüksek Düzeyli Toplantı”da yaptığı konuşmada, enerji dönüşümünün adil bir şekilde sağlanmasının önemine vurgu yaptı.
Guterres, “Yenilenebilir enerjiye yapılan yatırımlar, ilk kez fosil yakıt yatırımlarını aştı. Bu devrimsel dönüşümün kalbinde kritik mineraller yer alıyor. Ülkeler, 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarmayı hedeflerken, bu mineral talebi de giderek artıyor,” dedi. Bu durumun, kaynak zenginliğine sahip gelişmekte olan ülkeler için ekonomik fırsatlar doğurduğunu ifade eden Guterres, aynı zamanda kaynak sömürüsü ve çevresel tahribatın yaratabileceği risklere de dikkat çekti.
BM olarak toplulukları güçlendirmeyi ve enerji kaynaklarının adil dağılımını sağlamak için çalışmalar yürüttüklerini söyleyen Guterres, “Enerji dönüşümünde kritik minerallere talep artarken, bu geçişin adil ve eşit bir temelde gerçekleşmesi için çaba göstermeliyiz.” ifadelerini kullandı.
Toplantıda konuşan Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol ise, temiz enerjiye geçişin giderek hızlandığını belirterek, bu dönüşümün, küresel elektrik talebinin artmasıyla ivme kazandığını ifade etti. Birol, son on yılda elektrik talebinin, toplam enerji talebinin iki katı büyüdüğünü, önümüzdeki on yıl içinde bu oranın altı katına çıkmasının beklendiğini belirtti. Bu artan talebin temiz enerji kaynaklarıyla karşılanması gerektiğine dikkat çeken Birol, “Bu ihtiyaç, kritik minerallere olan talebi de beraberinde getiriyor.” dedi.
Birol, gelişmekte olan ülkelere hitaben, kritik minerallerin rafine edilip işlenmesini yerel düzeyde gerçekleştirerek bu alanda ekonomik kazanımlar sağlama çağrısında bulundu. Kritik minerallerin tedarik zincirinde çeşitliliğin önemine değinen Birol, “Yeşil enerjiye geçişte tedarik güvenliği sağlamak adına tüm kaynaklara eşit şekilde odaklanmalıyız. Tedarik zincirinin güvenliğini çeşitlilikle artırmak, arz kesintileri riskini en aza indirecektir.” değerlendirmesini yaptı.
