Avrupa Komisyonu, enerji yoksulluğunu, bir hanenin enerji tüketimini sağlık ve refahını olumsuz etkileyecek seviyeye kadar azaltmak zorunda kalması olarak tanımlıyor.
Euractiv’in aktarımına göre, enerji yoksulluğu, yüksek enerji maliyetleri, düşük gelir düzeyi ve verimsiz konutlar nedeniyle artıyor. Bu durum, özellikle kırılgan toplulukları orantısız şekilde etkiliyor. 2021’de evlerini kışın yeterince ısıtamayan Avrupalıların oranı yüzde 6,9 iken, 2023’te bu oran yüzde 10,6’ya yükseldi. Yunanistan ve Bulgaristan gibi ülkelerde nüfusun yüzde 30’a yakını enerji yoksulluğu çekerken, Batı Avrupa’da bu oran yüzde 5’in altına düşüyor.
Enerji yoksulluğunu azaltmak için kısa ve uzun vadeli önlemler öneriliyor:
Uzun vadeli çözümler: Eski binaların enerji verimliliğini artıracak şekilde yenilenmesi, temel altyapıya erişimin sağlanması ve yenilenebilir enerjiye yatırım yapılması.
Kısa vadeli çözümler: Düşük gelirli hanelere yönelik gelir bazlı desteklerin artırılması, cihaz yenileme programlarının devreye alınması ve yenilenebilir enerji kullanımının teşvik edilmesi.
Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamındaki Yenileme Dalgası ve Sosyal İklim Fonu, enerji verimliliği artırmayı ve enerji yoksulluğu içindeki hanelere destek sağlamayı hedefliyor. Yeni başlatılan LOCATEE Projesi, yerel yönetimlerin enerji yoksulluğuyla mücadele kapasitesini artırmayı amaçlıyor.
Düşük gelirli haneler genellikle yeşil teknolojilere yatırım için gerekli finansmana erişemiyor. Bu durum, enerji geçişinde eşitsizlik yaratıyor. Hükümetlerin, düşük gelirli haneler için enerji verimliliği desteklerini artırması, enerji maliyetlerini dengeli şekilde yönetmesi ve uzun vadeli planlamalar yapması gerekiyor.
Avrupa’da enerji yoksulluğuyla mücadeleye odaklanan LOCATEE Projesi, savunmasız hanelerin yaşadığı çok daireli binaları yenileyerek yerel belediyelere destek olmayı hedefliyor. Orta, Doğu ve Güney Avrupa’da uygulanacak proje, enerji verimliliğini artırarak enerji geçiş sürecine katkıda bulunacak.
LOCATEE, enerji yoksulluğu yaşayan haneleri belirlemek, ihtiyaçlarına özel müdahaleler geliştirmek ve bu faaliyetleri yerel yönetimlerin uzun vadeli stratejilerine entegre etmek için yenilikçi bir araç seti sunacak. Proje, bina yenilemelerinde idari verilerden yararlanarak savunmasız bölgeleri önceliklendirirken, konut kuruluşları ve sosyal ortaklarla işbirliği mekanizmalarını da geliştirecek.
Pilot uygulamalar, Polonya’dan Rumia, Portekiz’den Torres Vedras ve Yunanistan’dan Pire’de gerçekleştirilecek. Bu belediyelerde, enerji yoksulluğunu hafifletmek amacıyla finansal, sosyal ve teknik engellerin aşılmasına yönelik somut adımlar atılacak.
