Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından yayımlanan “Elektrik 2025” raporuna göre, küresel elektrik talebinin 2027’ye kadar yıllık ortalama yüzde 4 büyümesi bekleniyor. Bu artışın yüzde 85’inin gelişmekte olan ülkelerden kaynaklanacağı öngörülüyor. Özellikle sanayi üretiminde elektriğin daha yoğun kullanımı, ulaşım sektöründeki dönüşüm ve veri merkezlerinin yaygınlaşması, bu talep artışında belirleyici faktörler arasında yer alıyor.
Küresel elektrik tüketimindeki büyümenin büyük bölümü, gelişmekte olan ekonomilerde hissedilecek. Özellikle Çin, elektrik talebinin hızla arttığı ülkelerin başında geliyor. 2024 yılında yüzde 7’lik bir yükseliş gösteren Çin’in elektrik tüketiminin, 2027’ye kadar yıllık ortalama yüzde 6 büyümesi bekleniyor. Bu artışa sanayi üretimi öncülük ederken, elektrikli araçlar, veri merkezleri ve 5G altyapısındaki gelişmeler de etkili oluyor.
ABD’de ise önümüzdeki üç yıl içinde, ülkenin mevcut elektrik tüketimine Kaliforniya’nın yıllık tüketimine eşdeğer miktarda ek talep eklenmesi bekleniyor. Avrupa Birliği’nde ise enerji krizinin etkileri nedeniyle elektrik tüketiminin 2027’de ancak 2021 seviyelerine geri dönmesi öngörülüyor.
IEA raporuna göre, küresel elektrik talebindeki bu hızlı artışı karşılamak için yenilenebilir enerji ve nükleer enerji gibi düşük emisyonlu kaynakların büyümesi kritik rol oynayacak. Güneş enerjisinin 2027’ye kadar küresel elektrik talebindeki büyümenin yaklaşık yarısını karşılaması beklenirken, Çin, ABD ve Hindistan gibi ülkelerde güneş enerjisinin yıllık elektrik üretimindeki payının yüzde 10’a ulaşması öngörülüyor.
Öte yandan, nükleer enerji de yeniden yükselişte. 2025 itibarıyla küresel elektrik üretiminde nükleerin her yıl yeni rekor seviyelere ulaşacağı tahmin ediliyor. Bu eğilimler sonucunda, küresel elektrik üretiminden kaynaklanan karbon emisyonlarının 2024’te yüzde 1 artmasının ardından, önümüzdeki yıllarda durağanlaşması bekleniyor.
Raporda ayrıca, iklim değişikliğine bağlı aşırı hava olaylarının küresel elektrik sistemleri üzerindeki baskıyı artırdığına dikkat çekiliyor. ABD’de fırtınalar, Brezilya ve Avustralya’daki aşırı hava koşulları, Ekvador, Kolombiya ve Meksika’da hidroelektrik üretimini düşüren kuraklıklar, enerji arzında kırılganlıklara neden oluyor.
IEA Enerji Piyasaları ve Güvenliği Direktörü Keisuke Sadamori, raporla ilgili değerlendirmesinde, küresel elektrik talebindeki hızlı büyümenin enerji sistemlerindeki dönüşümün bir işareti olduğunu belirterek, “Dünya, yeni bir ‘Elektrik Çağı’na girerken, hükümetler güvenli, sürdürülebilir ve uygun fiyatlı elektrik arzını sağlamak için stratejilerini gözden geçirmek zorunda.” açıklamasını yapıyor.
