Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) gerçekleştirdiği “İkiz Dönüşümün İşgücü Piyasasına Etkileri” araştırmasına göre, ikiz dönüşüm teknolojilerinin kullanımının artmasıyla birlikte bazı geleneksel mesleklerde istihdamın azalması bekleniyor. Büro işçisi, satış danışmanı ve muhasebe elemanı gibi pozisyonların yerini yazılım geliştirici, yapay zeka uzmanı gibi dijital meslekler alırken, yeşil dönüşümle birlikte çevre mühendisi, geri dönüşüm işçisi ve enerji uzmanı gibi çevre dostu pozisyonlara olan ihtiyaç artacak.
İŞKUR’un 17 sektörde 14 bini aşkın iş yeriyle yürüttüğü kapsamlı araştırma, yeşil dönüşüm uygulamalarının iş dünyasındaki yerini de mercek altına aldı. Buna göre, işletmelerin yalnızca yüzde 22,7’si su tasarrufuna yönelik önlemler alırken, yüzde 19’u geri dönüşüm, yüzde 11,8’i ise atık ayrıştırma uygulamaları yürütüyor. Ancak enerji verimli bina inşası gibi ileri düzey yeşil dönüşüm uygulamalarını hayata geçiren işletmelerin oranı sadece yüzde 4,6’da kaldı.
Araştırma, birçok işverenin henüz dönüşümün önemine dair yeterli farkındalığa sahip olmadığını da gösterdi. İşverenlerin yüzde 71,8’i yeşil dönüşüm uygulamalarını hiç kullanmadığını belirtirken, yalnızca yüzde 0,3’ü bu uygulamaları yüksek düzeyde hayata geçirdiklerini ifade etti. İkiz dönüşümün yaygınlaşmasının önündeki en büyük engeller ise dönüşüme ihtiyaç duyulmaması, bilgi eksikliği ve teknik altyapı yetersizliği olarak sıralandı.
Bununla birlikte araştırma, dönüşüm sürecinin hızla yayıldığını da ortaya koydu. İkiz dönüşüm uygulamalarını benimseyen iş yerlerinin yüzde 57,4’ü bu sürece son bir yıl içinde adım attıklarını bildirirken, önümüzdeki beş yıl içinde işletmelerin yüzde 85’inin ikiz dönüşüme geçmeyi planladığı kaydedildi.
Araştırmada, yeşil dönüşüm kapsamında istihdamı artması beklenen mesleklerin yanı sıra geri dönüşüm farkındalığı, çevre duyarlılığı ve adaptasyon becerileri gibi yetkinliklerin de önem kazanacağına dikkat çekildi.
İŞKUR, dönüşüm sürecinin yaygınlaştırılması için kamu-özel sektör iş birliğinde eğitim programları düzenlenmesini, politika yapıcıların işletmelere hem yükümlülük hem de destek sağlamasını ve eğitim müfredatının yeşil dönüşüm ekseninde güncellenmesini öneriyor.
