Bağımsız bir düşünce kuruluşu olan Ember tarafından, elektrik sektörünün 2019 yılı verilerinin kapsamlı olarak ele alındığı “Küresel Elektrik Sektörü-2019” başlıklı bir rapor yayımlandı.
Elektrik sektörü kaynaklı karbon emisyonlarının 2019 yılında yüzde 2 oranında azaldığı bildirilen rapora göre, bu azalmanın nedeni kömür yakıtlı elektrik üretiminde yaşanan yüzde 3’lük düşüşten kaynaklanıyor ve her iki oran da 1990 yılından bu yana kaydedilen en büyük düşüş olarak gösteriliyor.
Kömür AB ve ABD azalırken, Çin’de artıyor
Küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlandırmak için kömürden elektrik üretiminin küresel olarak her yıl yüzde 11 oranında düşmesi gerekiyor. Rapora göre, kömürden elektrik üretimi azalmasına rağmen, bu ilerleme iklim değişikliği ile mücadelede yeterli değil.
Avrupa Birliği (AB) ve Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) kömürden elektrik üretimi hızla gerilerken, Çin’in üretimi ise hızla artıyor ve Çin küresel üretimin yarısından sorumlu hale gelmiş durumda.
Dünyada tüketilen elektriğin yüzde 8’i güneş ve rüzgârdan
2013 yılından bu yana dünyanın rüzgâr ve güneş enerjisi üretim verilerinin de ele alındığı araştırmaya göre, 2013’te yüzde 3 olan üretim oranı 2019 yılında yüzde 8’e yükselmiş durumda.
“Her yıl yüzde 15’lik bir büyüme oranı yakalanmalı”
Paris İklim Anlaşması’nın gereklerinin yerine getirilebilmesi için rüzgâr ve güneş enerjisi üretiminde her yıl yüzde 15’lik bir büyüme oranı yakalanması gerekiyor ve 2019 yılında bu gerçekleşmiş durumda. Ancak, hacim artışları ile birlikte bu yüksek büyüme oranını devam ettirmek için büyük bir çaba gerekiyor.
Kömürden farklı kaynaklara geçişte ABD gaza önem verirken, AB’de ise rüzgâr ve güneş enerjisine geçiş artış gösteriyor. 2019 yılı verilerine göre, kömür yakıtlı elektrik üretiminin ABD’de yüzde 16, AB’de ise yüzde 24 oranında düşüş göstermesi ile hem ABD hem de AB 2007 yılı seviyesinin yarısına geriledi.
Bu durum karbon emisyonlarını da düşürdü. Emisyonlar 2007’den bu yana, ABD’de yüzde 19-32, AB’de ise yüzde 43 azaldı.
Enerji dönüşümünün en ucuz yolu ne?
Ember Elektrik Analisti ve Başyazar Dave Jones, “Kömürün ve elektrik sektörü emisyonlarının küresel düzeyde düşüşü iklim için olumlu bir haber, ancak hükümetler elektrik dönüşümüne önemli ölçüde hız kazandırmak zorunda. Bu sayede 2020’li yıllarda küresel kömür üretimi son bulmalı.” açıklamasında bulundu.
“Kömürden gaza geçmek sadece bir fosil yakıtı diğeriyle değiştirmek demek.” diyen Jones’a göre, “Kömür üretimini sonlandırmanın en ucuz ve en kestirme yolu, rüzgâr ve güneş enerjisini hızlı bir şekilde yaygınlaştırmak.”
“Çin’in kömür ve gazda büyüme kaydetmesi endişe verici”
Karar vericilerin rüzgâr ve güneş enerjisini güçlendirmeye yönelik ortak çabaları olmadan iklim hedeflerinin gerçekleştirilmeyeceğine dikkat çeken Jones,
“Çin’in kömürde ve bir miktar da gazda büyüme kaydetmesi endişe verici, ancak çözümler önümüzde duruyor. AB bir sıçrama gerçekleştirerek elektriğinin yüzde 18’ini rüzgâr ve güneş enerjisinden karşılar duruma geldi, öte yandan bu oran ABD’de yüzde 11, Çin’de yüzde 9 ve Hindistan’da yüzde 8. Yani yarış devam ediyor.” dedi.
