Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) “Kömür 2020” raporuna göre, dünyadaki kömür talebinde son iki yılda tarihi düşüş görüldü. Bu düşüşte, ABD ve Avrupa’da kömür kullanımının azalması etkili olurken, doğal gaz fiyatları ve elektrik talebinin düşük olması da önemli rol oynadı.
Salgını önlemek için alınan tedbirler neticesinde yavaşlayan ekonomik aktiviteye bağlı olarak kömür talebinin bu yılsonu itibarıyla yüzde 5 azalması öngörülüyor.
Öte yandan, gelecek yıl ekonomide beklenen toparlanmanın etkisiyle dünya kömür talebinde yüzde 2,6 artış görülecek. Kömür talebindeki artışın büyük bir kısmı Çin, Hindistan ve Güneydoğu Asya kaynaklı olacak. Gelecek yıl kömür talebi 2019 seviyesinin altında kalacak.
IEA’ya göre, küresel kömür talebi 2021’de artışa geçse de bu durum kısa sürecek ve 2025’te 7,4 milyar tonla yatay bir seyir izleyecek. Böylece, 2013’teki 8 milyar tonluk kömür kullanımı küresel kömür talebinin en yüksek seviyesi olarak kalacak.
Kömür talebindeki artışın kaynağı Asya ekonomileri
Kömürün elektrik üretimindeki payında sürekli olarak düşüş yaşansa da nihai kömür kullanımında yakın gelecekte hızlı ve büyük oranda bir düşüş beklenmiyor.
Bugünkü kömür talebinin yüzde 65’inin kaynağı Çin ve Hindistan. Japonya, Kore, Tayvan ve Güneydoğu Asya ülkeleriyle birlikte bu oran yüzde 75’e yükseliyor. ABD ve Avrupa’nın 2025’te dünya kömür talebinin yüzde 10’unun altında kalacağı öngörülürken, bunun piyasalara etkisinin kısıtlı olacağı tahmin ediliyor.
Dünyadaki enerji kaynaklı karbon emisyonlarının en büyük kaynağı olan kömür talebinde bu eğilimin sürmesi, iklim değişikliğiyle mücadele bakımından ciddi risk oluşturuyor.
“Doğal gaz 2025’te en büyük ikinci elektrik kaynağı olacak”
IEA Enerji Piyasaları Direktörü Keisuke Sadamori, rapora ilişkin değerlendirmesinde, salgının küresel kömür piyasalarını yeniden şekillendirdiğini kaydetti.
Salgın öncesinde bu yıl kömür talebinde ufak çaplı bir toparlanma beklediklerini belirten Sadamori, “Fakat kömür talebinde İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana görülen en büyük düşüşe şahit olduk. Bu düşüş, dünyanın en büyük kömür tüketicisi Çin’de yılın ikinci yarısındaki ekonomik toparlanma olmasa çok daha fazla olurdu.” ifadelerini kullandı.
Yenilenebilir enerji kömürü tahtından indirecek
Sadamori, yenilenebilir enerjinin 2025’te en büyük elektrik kaynağı olarak kömürü tahtından edeceğine dikkati çekerek, “2025’te doğal gaz da en büyük ikinci elektrik kaynağı olarak kömürü geçecek fakat küresel kömür talebinin yatay seyretmesini ya da bazı Asya ekonomilerinde artmasını bekliyoruz. Tüm bu düşüşlere rağmen kömürün hızlı bir şekilde yok olacağına ilişkin hiçbir işaret yok.” değerlendirmesinde bulundu.
(AA)