Avrupa Parlamentosu ve AB ülkelerinin üzerinde anlaştığı Net-Sıfır Sanayi Yasası (NZIA) olarak adlandırılan yeni sanayi kanunu, yeşil teknolojilerin yerli üretimini artırmayı amaçlıyor.
Avrupa Komisyonu tarafından yapılan açıklamada, üzerinde mutabık kalınan Kanun’un, karbonsuzlaştırmaya önemli katkı sağlaması teknolojilere ve ilgili projelere yatırım çekmek ve desteklemek için gerekli uygun düzenleyici koşulları yaratacağı belirtildi. Mutabık kalınan hükümlerin özellikle net sıfır teknolojili daha fazla üretim tesisinin daha hızlı bir şekilde inşa edilmesine yardımcı olacağı ifade edildi. Kanun’la Avrupa sürdürülebilirlik ve dayanıklılık kriterlerini karşılayan ve aşırı yoğunlaşmış tedarik kaynaklarının çeşitlendirilmesine yardımcı olan ürünlerin pazarlara erişimini kolaylaştıracağı, ayrıca net sıfıra doğru yarışı desteklemek için gerekli vasıflı işgücünün mevcut olmasını da sağlayacağı söylendi.
Geçici olarak kabul edilen düzenleme, stratejik projeler yoluyla desteklenebilecek geniş bir net sıfır teknolojiler kümesini tanımlıyor. Bunlar örneğin güneş fotovoltaik, kara ve deniz rüzgârı, yakıt hücreleri, elektrolizörler, piller, şebeke teknolojileri ve sürdürülebilir alternatif yakıtlardır. Varılan geçici anlaşmanın ardından, bu net sıfır teknolojilerde kullanılan bileşenleri üreten ve karbonsuzlaştırmaya yatırım yapan çelik, kimya veya çimento gibi enerji yoğun sektörler de stratejik projeler olarak desteklenebilecek.
Kabul edilen Kanun, idari yükü azaltacak ve net sıfır teknolojilere izin vermeyi basitleştirecek. Net-Sıfır Stratejik Projeler için daha da fazlasına izin vererek hızlanır. Anlaşma, Üye Devletler tarafından net sıfır endüstriyel faaliyet kümelerinin oluşturulmasını kolaylaştırmak ve idari prosedürleri daha da kolaylaştırmak için kurulabilecek Net Sıfır Hızlanma Vadileri kavramını tanıtıyor. Yürürlükteki mevzuat kapsamında coğrafi bölgenin çevresel değerlendirmeleri, bireysel projeler için daha sonraki planlamanın kolaylaştırılmasına yardımcı olacak.
Geçici anlaşma, 2030 yılına kadar AB’deki jeolojik CO2 depolama sahalarında yıllık 50 milyon ton enjeksiyon kapasitesine ulaşma yönünde bir AB hedefi belirliyor.
Kanun, kamu yetkililerinin, yenilenebilir enerjinin dağıtımına yönelik açık artırmaların yanı sıra satın alma süreçlerinde belirli net sıfır teknolojiler için sürdürülebilirlik ve esneklik kriterlerini dikkate almasını gerektiriyor. Kamu ihale prosedürlerinde sosyal sürdürülebilirlik, siber güvenlik ve zamanında teslim yükümlülüğü arasında en az bir ek kriterin kullanılması gerekiyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarının dağıtımına yönelik açık artırmalar söz konusu olduğunda anlaşma, açık artırmanın sürdürülebilirliği ve dirençlilik katkısı, siber güvenlik, sorumlu iş davranışı ve projeleri tam ve zamanında teslim etme yeteneği gibi zorunlu fiyat dışı kriterleri belirliyor. Bu kriterlerin, bir Üye Devlet tarafından her yıl açık artırmaya çıkarılan hacmin en az yüzde 30’una veya 6 GW’a uygulanması gerekecek.
AB’de net sıfır sanayilerin büyütülmesi için ihtiyaç duyulan işçilerin becerilerinin geliştirilmesini desteklemek ve onların Avrupa tek pazarında hareketliliğini kolaylaştırmak için Net-Sıfır Sanayi Akademileri kurulacak. Üzerinde mutabakata varılan Kanun aynı zamanda sanayinin Avrupa işgücünün eğitim ve öğretimine yatırım yapmasına yönelik teşvikleri de içeriyor. Yeniliği teşvik etmek için yeni kurallar, Üye Devletlere yenilikçi net sıfır teknolojilerini esnek koşullar altında test etmek için düzenleyici sanal alanlar oluşturma yetkisi verecek.
Son olarak Kanun, merkezi bir koordinasyon merkezi olarak hizmet verecek, uygulamayı kolaylaştırmak için bilgi alışverişini teşvik edecek ve AB genelinde yatırım girişimlerini destekleyecek bir Net-Sıfır Avrupa Platformu’nun oluşturulmasını öngörüyor.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen şunları söyledi: “Net Sıfır Sanayi Yasasına ilişkin siyasi anlaşma, iddialı iklim ve ekonomik hedeflerimizi gerçekleştirme yolunda önemli bir adımdır. Bu, Avrupa’da daha sürdürülebilir, dayanıklı ve rekabetçi bir sanayi sektörü inşa etme yönündeki kolektif kararlılığımızı göstermektedir. Birlikte, AB’yi temiz enerji geçişinde küresel bir öncü haline getiriyoruz.”
