Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), Yenilenebilir Enerji Piyasası 2021 Raporu’nu yayımladı. Raporda güneş panelleri, rüzgâr türbinleri ve diğer yenilenebilir teknolojilerden elektrik üretim kapasitesinin önümüzdeki yıllarda hızlanması ve 2021’in yeni kurulumlar için tüm zamanların rekorunu kırması bekleniyor. Rapora göre, güneş panelleri ve rüzgâr türbinleri üretmek için kullanılan temel malzemelerin artan maliyetlerine rağmen, bu yıl yenilenebilir enerji kapasitesi ilavelerinin 290 GW’a yükseleceği ve geçen yıl belirlenen tüm zamanların en yüksek seviyesini aşacağı tahmin ediliyor. 2026 yılına kadar, küresel yenilenebilir elektrik kapasitesinin 2020 seviyelerinden yüzde 60’ın üzerinde bir artışla 4800 GW’ın üzerine çıkması bekleniyor. Bu kapasite, fosil yakıtların ve nükleer enerjinin birleşik mevcut toplam küresel enerji kapasitesine eşdeğer. Rapora göre, yenilenebilir enerji, 2026 yılına kadar küresel enerji kapasitesindeki artışın neredeyse yüzde 95’ini oluşturacak.
Güneş kapasite artışında en fazla paya sahip olacak
Bu artışın yarısından fazlasını tek başına güneş enerjisi sağlayacak. 2021-2026 döneminde eklenen yenilenebilir kapasite miktarının 2015-2020 yılları arasındakinden yüzde 50 daha yüksek olması bekleniyor. Konuya ilişkin açıklama yapan IEA Başkanı Fatih Birol, “Bu yılki 290 GW’lık rekor yenilenebilir elektrik ilavesi, yeni bir küresel enerji ekonomisinin ortaya çıktığının başka bir işaretidir. Bugün gördüğümüz yüksek emtia ve enerji fiyatları, yenilenebilir enerji endüstrisi için yeni zorluklar yaratıyor. Artan fosil yakıt fiyatları aynı zamanda yenilenebilir enerji kaynaklarını daha da rekabetçi kılıyor.” dedi.
Çin dünya lideri olmaya devam edecek
2021-2026 döneminde yenilenebilir enerji kaynaklarının 2015-2020 dönemine kıyasla tüm bölgelerde artması bekleniyor. Çin, kapasite ilaveleri hacminde dünya lideri olmaya devam ediyor. Ülkenin 2026’da – mevcut 2030 hedefinden dört yıl önce – 1200 GW toplam rüzgâr ve güneş enerjisi kapasitesine ulaşması bekleniyor. Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki dağıtımlar da önceki beş yıla göre önemli ölçüde hızlanma yolunda. Çin, Avrupa, ABD ve Hindistan dünya çapında yenilenebilir kapasite artışının yüzde 80’ini oluşturuyor.
Dr. Birol, “Hindistan’da yenilenebilir enerjinin büyümesi olağanüstü. Hükümetin açıkladığı, 2030 yılına kadar 500 GW yenilenebilir enerji kapasitesine ulaşma hedefini destekliyor. Hindistan’ın temiz enerji dönüşümünü hızlandırmak için daha geniş potansiyelini vurguluyor. Çin, yenilenebilir enerji kaynaklarının genişlemesiyle birlikte, ülkenin emisyonlarında 2030’dan çok önce bir zirveye ulaşabileceğini öne sürerek temiz enerjideki gücünü göstermeye devam ediyor.” açıklamasında bulundu.
Güneş, yenilenebilir enerjinin güç merkezi olmaya devam ediyor
Güneş enerjisi, 2021’de yüzde 17 artarak yaklaşık 160 GW’lık yeni bir rekora ulaşacağı tahmin edilen kapasite ilaveleriyle yenilenebilir enerjideki büyümenin güç merkezi olmaya devam ediyor. Aynı zamanda karadaki rüzgâr ilaveleri, 2015-2020 dönemine göre ortalama neredeyse dörtte bir oranında daha yüksek olacak. Toplam açık deniz rüzgâr kapasitesinin 2026 yılına kadar üç kattan fazla olacağı tahmin ediliyor.
IEA raporu, günümüzün yüksek emtia ve nakliye fiyatlarına rağmen yenilenebilir enerji kaynakları için bu rekor büyümenin gerçekleşmesini bekliyor. Bununla birlikte, emtia fiyatlarının gelecek yılın sonuna kadar yüksek kalması halinde, rüzgâr yatırımlarının maliyeti en son 2015’te görülen seviyelere geri dönecek ve güneş için üç yıllık maliyet indirimleri silinecek.
Artan fiyatlar büyümeyi sınırlarken, 2021’deki küresel biyoyakıt talebinin, geçen yıl pandeminin neden olduğu büyük düşüşün ardından toparlanarak 2019 seviyelerini aşması bekleniyor. Biyoyakıtlara olan talebin 2026 yılına kadar güçlü bir şekilde büyümesi ve Asya’nın yeni üretiminin neredeyse yüzde 30’unu oluşturması bekleniyor. Hindistan’ın, ABD ve Brezilya’nın ardından dünya çapında etanol için üçüncü büyük pazar haline geleceği tahmin ediliyor.
Rapora göre hükümetler, izin ve şebeke entegrasyonu zorlukları, sosyal kabul sorunları, tutarsız politika yaklaşımları ve yetersiz ücretlendirme gibi kilit engelleri ele alarak yenilenebilir enerji kaynaklarının büyümesini daha da hızlandırabilir.
Uzmanlara göre, gelişmekte olan ülkelerdeki yüksek finansman maliyetleri de önemli bir engel. Bu engellerin bir kısmının aşıldığını varsayan raporda, ortalama yıllık yenilenebilir kapasite ilaveleri, 2026’ya kadar tahmin edilenden dörtte bir oranında daha yüksek olabilir.
Bununla birlikte, bu daha hızlı büyüme bile yüzyılın ortasına kadar net sıfır emisyona giden küresel yolda ihtiyaç duyulanın çok gerisinde kalacak. Bu, 2021-2026 döneminde yenilenebilir enerji kapasitesi ilavelerinin, raporun ana vakasının ortalama oranını neredeyse iki katına çıkarmasını gerektirecek. Bu aynı zamanda biyoyakıt talebinde ana duruma göre ortalama dört kat daha fazla büyüme ve yenilenebilir ısı talebinde neredeyse üç kat daha fazla büyüme anlamına geliyor.
Yenilenebilir enerji kapasitesi ilaveleri, 2021’de güneş tarafından yönlendirilen bir başka yıllık rekor kırma yolunda ilerliyor. Bu yıl yaklaşık 290 GW yeni yenilenebilir enerji kapasitesi devreye girecek ve bu, 2020’nin olağanüstü büyümesinden yüzde 3 daha yüksek. Güneş enerjisi tek başına 2021’deki tüm yenilenebilir enerji genişlemesinin yarısından fazlasını oluşturuyor, bunu rüzgâr ve hidroelektrik takip ediyor.
