Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi’nın (CREA) yayınladığı yeni bir rapor, Bulgaristan’ın önümüzdeki on yıl içinde kömürü terk ederek Türkiye’nin de aralarında olduğu Güneydoğu Avrupa’da 3600 kişinin hayatını kurtarabileceğini ortaya koydu. Greenpeace Bulgaristan tarafından yaptırılan çalışmaya göre, yenilenebilir enerjiye 2035 yılına kadar geçilirse sağlık maliyetlerinde 10 milyar avro tasarruf sağlanabilir.
İnsan vücudunun her bölümünü etkilediği bilinen partikül maddeler atmosferde iki haftaya kadar kalabiliyor. Bu yüzden, Bulgaristan’daki kömürlü termik santraller milyonlarca insanın daha fazla kirleticiye maruz kalmasına neden oluyor. Hava kirliliği sınır tanımadığı için Sırbistan, Kuzey Makedonya, Yunanistan ve Türkiye gibi komşu ülkelere bile ulaşıyor.
Araştırmacılar, en son bilimsel verilere dayanarak Bulgaristan’daki kömürlü termik santrallerden kaynaklanan hava kirliliğinin sağlık üzerindeki etkilerini hesapladı. Bu etkiler arasında erken ölümler, hastaneye yatışlar, astım semptomları, çocuklarda ve yetişkinlerde bronşit, erken doğumlar, düşük doğum ağırlığı ve doğum sonrası ölümler, IQ kaybı ve işe devamsızlık yer alıyor. Bulgaristan’da yenilenebilir enerjiye hızlı bir geçiş, binlerce hayatı kurtarmanın yanı sıra vatandaşlar için daha ucuz enerji sağlayacak.
AB’de kömürden çıkışın en büyük geciktiricilerinden biri olan Bulgaristan, elektriğinin yaklaşık yüzde 40’ını hala düşük kaliteli ve yüksek toz çıkaran linyitten elde ediyor. Aralarında Balkanlar’daki en büyük kömür kapasitesine sahip, devlete ait Maritsa Iztok 2’nin de bulunduğu birçok kömürlü termik santral günümüz çevre kirleticileri gerekliliklerini karşılayamıyor. Diğer Balkan ülkeleri yenilenebilir enerjiye geçiş için kararlı adımlar atarken, Bulgaristan on yıllık fırsatı heba etti.
Greenpeace Bulgaristan İklim ve Enerji Kampanyacısı Desislava Mikova şunları söyledi: “Ard arda gelen hükümetlerin yıllarca süren inkârının ardından Bulgaristan’ın artık gerçeklerle yüzleşmesi gerekiyor: kömür yakmak ekonomik ve sağlıklı değil, ülke ve ülke sınırları dışında insanların sağlığına zarar veriyor. Enerji dönüşümü halihazırda gerçekleşiyor ve karar vericilerin yaşam, sağlık, dirençli ekonomi ve yaşanabilir bir gezegen için mevcut çözümleri yakalamalarının tam zamanı.”
