Dünya Bankası Grubu’na bağlı IKEA Vakfı, TEA ve ESMAP’ın desteğiyle hazırlanan rapor, şebekeden bağımsız güneş enerjisi sektörünün küresel çatı kuruluşu GOGLA ve Enerji Tasarrufu Vakfı’nın ortak çalışmasıyla yayımlandı. Rapor, GOGLA üyesi şirketler tarafından satılan güneş enerjisi kitlerinin (SEK) milyonlarca kişiye ışık olduğunu ortaya koydu.
Bugüne kadar bu kitlerden faydalanan kişi sayısı 138 milyona ulaştı. Bu sistemlerin kırsal ve kentsel alanlardaki ekonomik fırsatları da artırdığına dikkat çekilen raporda, 6,7 milyon kişinin güneş enerjisi ürünleri sayesinde ekonomik olarak daha aktif hale geldiği ve 2010’dan bu yana yaklaşık 10 milyar dolar ek gelir elde edildiği belirtildi.
Rapora göre, küresel ölçekte şebeke dışı çözümlere olan talep güçlü kalmaya devam ediyor. Yüksek enflasyon ve iklim krizi gibi zorluklara rağmen, özellikle Mission 300 girişimi kapsamında yapılan yeni elektrik bağlantılarının neredeyse yarısının güneş enerjisi kitleriyle sağlanması, bu teknolojinin en uygun maliyetli seçeneklerden biri olduğunu ortaya koyuyor.
GOGLA İcra Direktörü Sarah Malm, sektörde sübvansiyonların etkisine vurgu yaparak, “Devam eden zorluklara rağmen, şebekeden bağımsız güneş enerjisi sektörü özellikle Doğu Afrika’da dayanıklılığını koruyor. Ancak karşılanabilirlik hâlâ ciddi bir sorun. Sübvansiyonların, enerjiye erişimi önemli ölçüde hızlandırdığı açıkça görülüyor. Bu nedenle uzun vadeli ve net sübvansiyon politikalarına ihtiyaç duyuluyor.” ifadelerini kullandı.
Güneş enerjisi kitlerinin kullanımı sayesinde 2010’dan bu yana toplam 120 milyon ton koarbondioksit eşdeğeri emisyonun önüne geçildi. Şebeke dışı çözümlerle sağlanan gelir artışı ve mali tasarruflar da dahil edildiğinde, düşük gelirli hanelere sağlanan toplam ekonomik katkı 26,6 milyar dolara ulaştı.
2024 yılında toplam 9,3 milyon güneş enerjisi kiti satıldı. Bu rakam, 2023’e kıyasla küçük bir artışa işaret ederken, 2022’deki zirvenin altında kaldı. Büyümenin büyük kısmı ise Doğu Afrika pazarından geldi.
Bu yılki veri toplama sürecine iki yeni ürün de eklendi: 48 binden fazla güneş jeneratörü ve 576 adet güneş enerjili soğuk oda. Ayrıca, küresel ev tipi cihaz satışlarında fanlar hariç Asya’da hafif bir düşüş yaşanırken, Kenya ve Nijerya’daki ekonomik durgunluğun etkisiyle televizyon satışlarında yüzde 45’lik bir düşüş kaydedildi.
Enerji Tasarrufu Vakfı’ndan Kıdemli Araştırma Lideri Jakub Vrba, “Şebeke dışı güneş enerjisi sistemlerine dair verilerin paylaşılması, daha isabetli kararlar alınmasına ve sektörün etkisinin büyümesine katkı sağlar.” diye konuştu.
