Kaliforniya’da yapılan bir araştırma, çiftçilerin tarım arazilerinde güneş panelleri kurarak hem ürün yetiştirebileceğini hem de elektrik üretebileceğini ortaya koyuyor. Michigan Eyalet Üniversitesi öncülüğünde yürütülen ve Texas ile Wisconsin-Madison üniversitelerinin katkı sağladığı çalışmada, uydu görüntüleriyle analiz edilen tarım arazilerinde, güneş panelleri kurulan alanlarda dönüm başına elde edilen gelirin arttığı ve tarımsal faaliyetlerin sürdürüldüğü belirlendi.
Araştırma, güneş panellerinin tüm tarlayı kaplamak yerine, verimliliği düşük alanlara yerleştirilmesini öneriyor. Bu sayede çiftçiler, hem tarım yapmaya devam ediyor hem de elektrik üretimiyle ek gelir elde ediyor. Ayrıca, bu yöntemle gübre, sulama ve diğer tarım girdilerinde tasarruf sağlanıyor.
Kaliforniya, hem tarım hem de güneş enerjisi üretiminde lider konumda. Ancak, güneş enerjisi projelerinin tarım arazilerini işgal etmesi endişe yaratıyor. Araştırma, tarım ve güneş enerjisinin birlikte var olabileceğini gösteriyor. Bazı çiftçiler, “ko-lokasyon” yöntemiyle, yani güneş panellerinin altına veya yanına ürün ekerek bu modeli uyguluyor. Bu yöntemle, su kullanımı azalıyor ve finansal performans artıyor.
Araştırmacılar, farklı çiftlik modellerini karşılaştırarak, güneş panelleri kurulan çiftliklerin daha istikrarlı gelir elde ettiğini ve tarım girdilerinde tasarruf sağladığını belirtiyor. Ayrıca, elektrik satışından ek gelir elde ediliyor ve su kullanımı azalıyor.
Iowa’dan agrivoltaik uygulama örneği
Iowa Eyalet Üniversitesi’nde yürütülen dört yıllık bir agrivoltaik araştırmasının ilk yılı, sebze tarımının güneş panelleriyle birlikte başarılı bir şekilde yapılabileceğini gösterdi. Alliant Energy Solar Farm’da brokoli, yaz kabağı ve dolmalık biber gibi sebzeler yetiştirildi. Brokoliler biraz daha küçük olsa da, yaz kabağı ve biberler daha verimli oldu. Araştırmacılar, güneş panellerinin sağladığı kısmi gölgenin, yaz aylarında bitkilerin aşırı sıcaktan korunmasına yardımcı olduğunu belirtiyor.
Türkiye’de 15 GW’lık enerji potansiyeli
Türkiye’de de tarım arazilerinin verimli kullanımı ve yenilenebilir enerji üretimi önem kazanıyor. Agrivoltaik sistemler, özellikle kurak bölgelerde, hem su tasarrufu sağlamak hem de çiftçilere ek gelir sunmak açısından potansiyel taşıyor.
Solar3GW Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Bahadır Turhan, Türkiye’de Tarım-Güneş Enerji Santralleri (TarımGES) olarak adlandırılan agrivoltaik projelerinin Türkiye’ye 15 GW’lık enerji potansiyeli kazandırabileceğini açıklamıştı. Bu hedefin gerçekleştirilmesi için yasal mevzuatta değişiklik gerektiğine dikkat çeken Turhan, agrivoltaiklerin hem enerji hem de tarım alanında dışa bağımlılığı azaltmada kritik rol oynayabileceğini belirtiyor.
