AB’nin gücünü yenilenebilirden almasını ifade eden “RePowerEU” paketi ile birliğin Rusya’dan doğal gaz ithalatı bu yılın sonuna kadar üçte iki oranında azaltılacak ve 2027 yılına kadar sonlandırılacak.
Bu müdahale paketi, AB’nin Rusya’dan ithal ettiği fosil yakıtlara bağımlılığını azaltma amacına hizmet etmenin yanı sıra, birliğin iklim değişikliğiyle mücadelesine ve diğer ülkelerden ithal edeceği fosil yakıtlara bağımlılığının önüne geçmesi kapsamında sağlam adımlar atmasına da olanak tanıyor.
Paketin içermesi öngörülen temel unsurlar:
- Yenilenebilir enerji artışının hızlandırılması
AB yenilenebilir enerji hedefinin artırılması, izin süreçlerinde yaşanan sorunlarının ele alınması ve yepyeni bir AB güneş enerjisi stratejisi oluşturulması
- Enerji verimliliğinin artırılması ve enerji talebinin düşürülmesi
AB’nin enerji verimliliği hedeflerini artırmayı ve doğal gaz ile petrole olan talebi azaltmak üzere vatandaşların çabalarına dayalı “AB Tasarruf Planı”nı hayata geçirilmesi
Avrupa Komisyonu’nun önerisi, kamuoyuna sunulmasının ardından, 30-31 Mayıs tarihlerinde Avrupa devlet başkanlarının katılacağı Avrupa Konseyi özel oturumunda tartışılacak. AB Yeşil Mutabakatı’nda belirlenen hedeflere ulaşmak üzere, AB’nin 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarını yüzde 55 azaltmasını öngören Fit for 55 politikalarına hizmet eden RePowerEU paketi, birliğin petrol, doğal gaz ve kömüre olan bağımlılığını sonlandırmak üzere hayata geçirdiği en eylemlerin yenisini oluşturuyor.
AB, aynı zamanda, doğal gaz arzının çeşitlendirilmesi ve gelişmekte olan ülkelerin dekarbonizasyonuna destek vermeyi amaçlayan Uluslararası Enerji Stratejisi’ni yayınlamaya hazırlanıyor. Bu strateji hazırlanırken birliğin, enerji sistemini yeni doğal gaz altyapılarına bağımlı kılacak anlaşmalar yerine, yenilenebilir enerji ve yeşil hidrojen teknolojilerine dayalı iş birliklerini kolaylaştırmaya dikkat etmesi gerekiyor.
Enerji güvenliği ile dirençliliği artırmak ve AB’nin iklim hedefleri
Ukrayna’daki savaşın başlangıcından bu yana, birçok siyasetçi, enerji bağımsızlığı ihtiyacını, iklim eylemi ve AB Yeşil Mutabakatı’yla bağlantılı çözümlerle birlikte ele aldı. Enerji analistleri, bazı ülkelerin kömür tüketimini geçici olarak artırması ya da yeni LNG terminali altyapısına ihtiyaç duymayan alternatif doğal gaz kaynaklarını hayata geçiren çözümlerin kısa vadeli olduğuna yönelik görüşlerini değiştirmedi. Uzun vadede enerji sisteminin fosil yakıt kaynaklarına zorunlu hale gelmesine karşı gelen AB liderlerinin arkasında önemli siyasi destek bulunuyor. Geçmişte AB politikalarına yön veren 11 resmi yetkilinin yanı sıra, iş dünyası da AB liderlerinin yanında yer alıyor. 100’ü aşkın şirket yöneticisi, AB’nin yeşil enerji dönüşümünü hızlandırmasını ve enerji güvenliğini güçlendirmesini içeren mektubun imzacısı oldu.
AB Üye Devletlerinin üçte biri, Avrupa’nın enerji dönüşümünü hızlandırılması gerekliliğini dile getirdi. Yenilenebilir enerji hedeflerinin artırılmasına ilişkin talepler Avrupa Parlamentosu’nda karşılık buldu. Yeniden seçilen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Strasburg’da Avrupa Parlamentosu’na hitaben yaptığı konuşmasında, “Ukrayna’daki savaş ve Rus fosil yakıtlarına olan bağımlılığımızdan kurtulma arzumuz, iklim değişikliğiyle mücadele konusunda daha azimli adımlar atmamız anlamına geliyor.” dedi.
Almanya, 2035 yılına kadar elektrik üretiminin yüzde 100’ünü yenilenebilir kaynaklardan karşılamayı hedeflediğini açıkladı. Bu hedef, ülkenin elektrik ihtiyacının tamamını yeşil elektrikten karşılamanın yanı sıra, rüzgâr ve güneş kurulu gücünü üç katına çıkarmak anlamına geliyor. Bu kapsamda karar vericiler, en az 5 yasayı değiştirerek, elektrik sisteminde kapsamlı revizyon yapacaklarını duyurdu. Bu hafta aynı zamanda İspanya’nın elektrik üretiminde rüzgâr santrallerinin ve fotovoltaik panellerin payı rekor seviyeye ulaştı ve yüzde 40’ı aştı. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) rüzgâr ve güneşten elde edilen elektriğin, Avrupa Birliği’nin Rusya’dan ithal edilen doğal gaza olan bağımlılığını 2023 yılına kadar düşürme potansiyeli olduğunu dile getirdi.
Yeni politika paketiyle ilgili görüşler ise şöyle:
Bulgaristan Eski Çevre Bakanı Julian Popov, “Rüzgâr, güneş ve diğer yenilenebilir kaynaklardan üretilen veya tasarruf edilen her bir kilovat saat, Avrupa’nın Rusya’dan ithal ettiği fosil yakıtlara olan bağımlılığını bir kilovat saat azaltıyor. RePowerEU paketi, birçoğu günümüz şartlarında piyasada rekabet edebilen, yüksek teknolojili istihdam yaratan ve Avrupalıların yaşam kalitesini iyileştiren yeni ve fosil yakıta dayalı olmayan enerji teknolojilerine güçlü politika desteği gibi birçok seçenek sunuyor. Paket, emisyonların ve fosil yakıt ithalatının azaltılması ile geçerliliğini yitirmiş fosil yakıtlara yönelik yeni altyapı planlarından vazgeçilmesi gibi ekonomi ve güvenlik açısından anlamlı adımları içeriyor.’’ diyor.
Popov, “Avrupa Komisyonu’nun kozlarını doğru oynadığı durumda bu müdahale paketi, bugün karşı karşıya olduğumuz ve birbiriyle ilintili dört krizle başa çıkabilir. RePowerEU paketi, güvenlik, hayat pahalılığı, iklim krizi ve sağlık krizlerine çözüm sunmanın yanı sıra, Ukrayna’da devam eden savaşın finans kaynağını da kesecek.” diye ekliyor.
Enel’in CEO’su Francesco Starace, AB’nin sürdürülebilir geleceğinin anahtarının, elektrifikasyonun hızlandırılması ve fosil yakıtlara bağımlılığın azaltılması olduğunu vurgulayarak, “Avrupa Birliği’nin karbondan arındırılmış enerji sistemine ulaşmak amacıyla enerji dönüşümünü hızlandırma taahhüdünü destekliyoruz. Bu nedenle iddialı bir RePowerEU Planı, fosil yakıtları sonlandırmaya ve enerji güvenliğini sağlamaya çok katkı sunacaktır. Aynı zamanda, Avrupa ölçeğinde net sıfır emisyonlu ekonomiye en kısa zamanda ulaşmak için, enerji talebinin sürdürülebilir bir şekilde elektrifikasyonunu hızlandıracaktır.” açıklamasına bulunuyor.
Iberdrola Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Ignacio S. Galán, “AB ekonomisinin sürdürülebilir, güçlü ve adil olmasını garanti altına almak için enerji dönüşümünü hızlandırmamız gerekiyor. Çözüm açık, yenilenebilir enerjiyi destekleyerek, “Fit for 55” politikasının uygulanmasını hızlandırmak. Bunun için gerekli olan teknolojilere ve toplumsal mutabakata sahibiz ve şirketler olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız.” diyor.
ABD Deniz Kuvvetleri eski enerji, altyapı kurulumu ve çevre bölümü müsteşar yardımcısı Amiral Dennis McGinn, “Avrupa Komisyonu’nun RePowerEU önerisi kapsamında öne sürdüğü, yenilenebilir enerji, depolama ve enerji verimliliğini hızla artırmaya dayanan ABD-Avrupa ittifakı, barış ve enerji güvenliğini sağlamanın en etkin yolu olmasının yanı sıra iklimimizi istikrara kavuşturmanın da tek yolu. Küresel ölçekte rüzgâr, güneş ve depolama teknolojilerine yönelim, ülkeleri istikrarsız ve tehlikeli fosil yakıt bağımlılığından kurtarıyor.” diyor.
Ember’in Kıdemli Enerji ve İklim Analisti Sarah Brown, Ukrayna savaşının, AB Yeşil Mutabakatı’nın hızla artan enerji fiyatlarına çözüm olduğunu her zamankinden daha net şekilde ortaya koyduğunu belirterek açıklamasına şöyle devam ediyor: “Ülkelerin fosil yakıt bağımlılıklarını sonlandırmaları ve yenilenebilir kaynaklara dayalı enerji dönüşümünü acilen gerçekleştirilmeleri gerekiyor. Almanya, 2035 yılına kadar, elektriğinin yüzde 100’ünü yenilenebilir kaynaklardan karşılayacak iddialı bir hedef belirledi. Hollanda ise 2030 yılına kadar elektrik üretiminde fosil yakıtların payının neredeyse tamamını başka kaynaklardan ikame edecek. Doğal gaz kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve yeni doğal gaz altyapılarının inşası uygun çözümler değil. İthalata dayalı tesisler faaliyete geçtiğinde, yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrikteki artış ile enerji verimliliği nedeniyle doğal gaz talebi önemli ölçüde düşmüş olacak. Sonuç, maliyetli âtıl varlıklar ve ihtiyaç fazlası uzun vadeli doğal gaz sözleşmeleri olacak.”
Brown ayrıca, “Tüketicileri korumanın ve riskleri azaltmanın en etkin yolu, daha ucuz, daha temiz ve yerli olan yenilenebilir enerji kaynaklarının kurulumunu hızlandırarak fosil yakıt tüketimini azaltmaktır” açıklamasında bulunuyor.
Almanya Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü (DIW Berlin) Enerji, Ulaşım ve Çevre Bölümüm Başkanı, Ekonomist Claudia Kemfert ise, “RePowerEU önerisi, Rusya’ya enerji bağımlılığını azaltmaya yönelik ilk adımdır. Avrupa, yüksek enerji tasarrufu düzenlemeleriyle birlikte yenilenebilir enerjilerin geliştirilmesi için zorunlu hedefleri acilen yükseltmeli. Çatılarda güneş paneli zorunlu hale getirilmelidir. Yenilenebilir enerji projeleri için maksimum onay süresi bir ila iki yılı geçmemelidir. Ayrıca, talep edilen projelerin, özellikle yeniden enerjilendirme projelerinin hemen onaylanmasıyla hızlı artış için özel bir güçlendirici programa ihtiyaç vardır. Ayrıca, güneş enerjisi üretimi Avrupa’ya geri dönmelidir. Bu nedenle yenilenebilir enerjiler projeleri ortak çıkar çerçevesinde daha fazla teşvik edilmelidir” diyor.
Oxford Üniversitesi Ekonomik Toparlanma Projesi Baş Araştırmacısı ve Proje Yöneticisi Brian O’ Callaghan, “2022 yılında temiz yatırım, çevreyi korumaktan daha geniş bir anlam ifade ediyor. Temiz yatırım, ailenin banka hesaplarına katkı sağlamak, kamu bütçesini korumak ve küresel güvenliği sağlamakla ilgili.
RePowerEU paketi yeterince iddialı olursa, AB Yeşil Mutabakatı’nda ortaya konan hedeflere ulaşmak için gerekli yolda ilerleyebiliriz. Günümüzde, doğal gaza bağımlılığımızı azaltacak ve hızla uygulamaya konacak birçok yeşil çözüm bulunuyor. Ev içerisindeki verimlilik yatırımları ve depolama teknolojileri içeren yeni yenilenebilir enerjilerine izin verilmesi buna örnek oluşturuyor. Bu yatırımlar enflasyon artışının olumsuz etkilerini yumuşatabilir ve küresel refahı otokratların etkisinden uzaklaştırabilir.” diyor.
O’ Callaghan açıklamasına şöyle devam ediyor: “Bugün, elektrikli araç üretimini hızlandırmak için güvenilir ve adil malzeme tedarikini sağlama zamanı. Bugün, sanayi, denizcilik ve havacılık sektörlerinin karbondan arındırılması için büyük adımlar atarak piyasa sinyalleri gönderme zamanı. Gecikmeyi göze alamayız, boşa geçen her ay, önümüzdeki yıllarda bize ek riskler getiriyor.”
